In ieder mens zijn verschillende sub-persoonlijkheden aanwezig. Polariteiten, de één primair, op de voorgrond en de ander verborgen, verstoten of onderontwikkeld. Als coach kun je proberen met die subpersoonlijkheden in contact te komen en ze te leren kennen: Voice Dialogue.
Voor een groep van 16 deels nieuwsgierige en deels kritische coaches organiseerde het
Platform Professioneel Coachen in juni een workshop van één dag over ‘Voice Dialogue’.
Warm was het, maar dat kwam door de hittegolf. Boeiend was het zeker ook, en dat kwam door Robert Stamboliev, in Nederland de ‘nestor’ van de Voice Dialogue methode waarmee hij in 1982 door een toeval (of bestaat dat niet?) in aanraking kwam. Voice Dialogue is ontwikkeld door het echtpaar Hal en Sidra Stone, die het ontdekten bij het leren communiceren in hun (voor hen beiden tweede) huwelijk. Elk zagen ze dat bij de ander niet één persoonlijkheid aan het woord was, maar een heel team van subpersoonlijkheden. Een team, dat ook nog eens niet altijd op één lijn zat. Hun onderlinge communicatie bleek sterk te verbeteren door echt met zo’n subpersoonlijkheid in gesprek te gaan, hem echt te willen ontmoeten en leren kennen.
In zijn workshop presenteerde Robert ons de basisuitgangspunten van Voice Dialogue met een aantal oefeningen om het ook echt zelf te kunnen ervaren
Voice Dialogue gaat uit van een ‘bewustzijnsmodel’ met 3 verschillende niveaus. Het niveau van “Gewaarzijn” (Awareness), het niveau van de toeschouwer, waar je het leven in al zijn aspecten (en dus ook jezelf) kunt waarnemen, zonder oordeel. Dan het niveau van de verschillende delen, subpersoonlijkheden of ‘ikken’. Tenslotte het niveau van het ‘Bewuste Ego’ (Aware Ego),waar je van al die tegengestelde ‘ikken’ één geheel moet zien te maken. De visie van Voice Dialogue is, dat die subpersoonlijkheden zich niet voor niets ontwikkeld hebben, In aanleg kennen we polariteiten, zoals sterk/ zwak of beschermend / kwetsbaar. Maar wanneer er gevaar dreigt, kan zo’n ‘ik’ in de ‘overdrive’ komen. Dan is er werk aan de winkel: zo’n ik’ ontwikkelt zich tot primair ‘ik’ en drukt de andere kant van de polariteit weg. Zo’n andere kant wordt een ‘verstoten’ ik, een deel dat maar beter niet te zicht- en hoorbaar aanwezig kan zijn. Zulke ervaringen doen we al vroeg in ons leven op, maar ze blijven daarna lang bij ons, ook wanneer de situatie van de dreiging voor het ‘kwetsbare kind’ al lang niet meer aanwezig is.
Met een paar oefeningen liet Robert ons kennis maken met die polariteiten in onszelf. De visualisatie van iemand die je irriteert of bewondert, kan een verstoten kant zichtbaar maken. In die irritatie resoneert oude pijn van kwetsbaarheid, maar ook een signaal van een primair ik: wat de verstoten ik doet ‘hoort niet’ en kan bedreigend zijn. In fantasieën of dagdromen kunnen verstoten ikken aan het woord komen, omdat ze zich dan even kunnen ontworstelen aan de strenge – beschermende – controle van de primaire ik. De oefening met de dagdroom leidde een spontane demonstratie in met één van de deelnemers, waarin Robert in gesprek kwam met de primaire ik, die zich voor alles en iedereen verantwoordelijk voelde en overal voor moest zorgen (maar eigenlijk heel erg moe was). Pas toen Robert echt met die verantwoordelijke ‘beschermer’ in gesprek was geweest, kwam er ruimte om ook de verstoten ik te leren kennen: de ik, die nu eens eindelijk de boel de boel wilde laten en heerlijk naar een ver en warm land wilde verkassen (en die zich alleen in de vorm van een dagdroom kon laten zien). Natuurlijk kwam ook de voor vrijwel iedereen bekende innerlijke ‘criticus’ als primaire ik aan bod: dat deel van ons dat altijd alles wat wij doen afkraakt, omdat het nog lang niet goed genoeg is. In tweetallen gingen we met die primaire ik in gesprek. Niet om hem te veranderen of weg te sturen, maar om hem oprecht te leren kennen: hoe lang ben je er al, wat doe je en waarom? Er was niemand in de groep die die ‘innerlijke criticus’ niet op de een of andere manier in zich aanwezig voelde. Maar het werd pas echt spannend en persoonlijk toen we ook in gesprek gingen met het kwetsbare kind, waar de innerlijke criticus zo goed voor aan het zorgen was.
Met zijn inleiding, oefeningen en demonstraties bood Robert ons een dag op hoog niveau: het begin van een theoretische basis, oefeningen met eigen ervaringen, het ruiken aan het gesprek met en tussen primaire delen, verstoten delen en het kwetsbare kind. De theorie was misschien niet voor iedereen helemaal nieuw, maar het was inspirerend om te zien en te ervaren hoe respectvol en zorgvuldig Robert er in de praktijk mee omging. Kortom: een dag die smaakte naar meer.
Alexander Vreede
arf balans coaching & mediation, Driebergen[:]
